Σαν σήμερα, το 1911 γεννιέται στην Ασέα Αρκαδίας ο Νίκος Γκάτσος. Θα είναι αυτός που μερικά χρόνια αργότερα, γράφοντας μία και μοναδική ποιητική συλλογή, θα καταφέρει να επηρεάσει την ελληνική ποίηση και να αναδειχτεί ως ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του.
Το 1930 μετακομίζει στην Αθήνα και ξεκινά να φοιτά στην Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Ξεκινά να ασχολείται ενεργά με τη λογοτεχνία και την ποίηση και δημοσιεύει κάποια έργα του στα περιοδικά της εποχής, χωρίς ιδιαίτερη, όμως, επιτυχία. Στο μεταξύ, έρχεται σε επαφή με τους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής και γνωρίζει τον Οδυσσέα Ελύτη, με τον οποίο θα διατηρήσει μια μακροχρόνια και στενή φιλία. Μαζί, συμμετέχουν στον κύκλο του περιοδικού "Νέα Γράμματα", απ' όπου βγήκαν όλοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της γενιάς του ΄30, ενώ το 1938 ιδρύουν και το πρώτο φιλολογικό καφενείο της γενιάς τους, το "Ηραίον", στο οποίο και συχνάζε όλη η πρωτοπορία της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, μεταξύ τους ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Αντρέας Εμπειρίκος. Εκεί, διαβάζουν ποίηση , συζητούν και αναλύουν τα ποιητικά ρεύματα της Ευρώπης.
Μερικά, χρόνια αργότερα, μέσα στις απάνθρωπες συνθήκες της ναζιστικής κατοχής, "η γενιά του '30¨βρίσκει παρηγοριά στην πνευματική ζωή. Το νέο του ''στρατηγείο', όπως το χαρακτήρισε ο Οδυσσέας Ελύτης βρίσκεται στην οδό Σταδίου, στο πατάρι του "Λουμίδη", όπου και συναντάται όλη η καλλιτεχνική διανόηση της εποχής: ποιητές, συνθέτες, συγγραφείς. Θα παραμείνει το στέκι τους ως και το 1948. Βαλαωρίτης, Σαχτούρης, Ελένη Βακαλό και Άλκη Ζέη, μερικά μόνο ονόματα της παρέας του Λουμίδη. Εκεί, μάλιστα, το 1943 γεννιέται το ποίημα σταθμός για την αντίσταση, ο "Μπολιβάρ" του Εγγονόπουλου, ο el Libertador της Νότιας Αμερικής, σύμβολο για την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή.
Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, κυκλοφορεί η Αμοργός, η μία και μοναδική ποιητική συλλογή του Νίκου Γκάτσου που θα επηρεάσει βαθιά την μεταγενέστερη ελληνική ποίηση. Έπειτα, ο Γκάτσος αποσύρεται από την ποίηση. Στρέφεται στις θεατρικές μεταφράσεις και τη στιχουργική, όπου και θα αφήσει πίσω του τεράστια κληρονομιά. Μεταφράζει Λόρκα, Τέννεσι Ουίλιαμς, Ίψεν, Ευγένιο Ο'Νιλ και πολλούς άλλους που σύντομα ανεβαίνουν στις θεατρικές σκηνές. Η πρώτη του μετάφραση, "ο ματωμένος γάμος" του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ανεβαίνει το 1948 στη "θεατρική σκηνή" του Καρόλου Κουν, σε μουσική Μάνου Χατζηδάκη, με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη.
Τα επόμενα χρόνια, θα τροφοδοτήσει την ελληνική μουσική σκηνή με τη στιχουργική του και θα γράψει στίχους για μερικά από τα πιο γνωστά-μέχρι και σήμερα- τραγούδια (χάρτινο το φεγγαράκι, το δίχτυ, ρεμπέτικο κ.α.), συνεργαζόμενος με συνθέτες όπως ο Χατζηδάκης, ο Ξαρχάκος και ο Μίκης Θεοδωράκης.Ποιήματα και στίχοι του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Δανέζικα, Ισπανικά, Ιταλικά, Καταλανικά, Κορεατικά, Σουηδικά, Τουρκικά, Φινλανδικά. Το 1991 ο Νίκος Γκάτσος γράφει το τελευταίο του τραγούδι σε μουσική Μάνου Χατζηδάκι με το συμβολικό τίτλο "το ταξίδι". 12 Μαϊου το '92 πεθαίνει στην Αθήνα, αφήνοντας πίσω του τεράστιο καλλιτεχνικό έργο.
Αφιέρωμα στο Νίκο Γκάτσο, σε δύο μέρη, από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου